Το Οικονομικό Φόρουμ Δελφών ξεκινάει ένα κέντρο για το μέλλον της εργασίας.
Τα τελευταία 10 χρόνια, η συζήτηση για το μέλλον της εργασίας έχει κατά κύριο λόγο επικεντρωθεί στις ανακατατάξεις στον κόσμο της εργασίας λόγω των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών, των οποίων το εύρος και η ταχύτητα παραπέμπουν σε μια νέα βιομηχανική επανάσταση, την λεγόμενη «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση»
Ωστόσο, ενώ αυτή η τάση και οι προεκτάσεις της παραμένουν αναμφίβολα ένα σημαντικό σκέλος της συζήτησης και του προβληματισμού, μια σειρά αλλεπάλληλων μεταβάσεων και πολλαπλών οικονομικών και κοινωνικών κρίσεων και διεργασιών οδηγούν σε ένα νέο τοπίο.
Το «Νέο» Μέλλον της Εργασίας εξελίσσεται γρήγορα και παράλληλα γίνεται όλο και πιο σύνθετο.
Η κλιματική κρίση και η ανακατανομή της απασχόλησης μεταξύ κλάδων και επαγγελμάτων, η περιβαντολλογική μετανάστευση και ο εκτοπισμός του εργατικού δυναμικού από τις χώρες του Νότου στον Βορρά αλλά και ενδοσυνοριακά, η μετάβαση σε νέα επαγγέλματα μέσα από την βιώσιμη θαλάσσια «γαλάζια ανάπτυξη», καθώς και η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με συγκεκριμένους δείκτες για το Περιβάλλον, την Κοινωνία και τη Διακυβέρνηση (ESG) συνθέτουν τον καμβά του «Νέου» Μέλλοντος της Εργασίας. Σε αυτό τον καμβά, η δημογραφική μετάβαση κινητοποιεί νέες δυναμικές, καθότι όσο ο πληθυσμός γηράσκει και το εργατικό δυναμικό μειώνεται τόσο τα ρομπότ και οι «έξυπνες» μηχανές έρχονται να καλύψουν τα κενά σε εργαζομένους, οδηγώντας σε μεγαλύτερη, βιομηχανική κυρίως, αυτοματοποίηση.
Την ίδια ώρα, οι συνέπειες της πανδημίας πυροδοτούν έναν νέο κύκλο αβεβαιότητας και διακινδύνευσης, ο οποίος απειλεί ανεπτυγµένες και αναπτυσσόµενες οικονομίες σε παγκόσμια κλίμακα. Η ανισότητα αποτελεί καθοριστική πρόκληση της νέας εποχής. Ζητήματα ψηφιακού και κοινωνικού αποκλεισμού, έμφυλων ανισότητων στην πρόσβαση σε ψηφιακές δεξιότητες και γνώσεις, καθώς και ο κίνδυνος δυσανάλογου διαμοιρασμού του κόστους της «πράσινης» μετάβασης μεταξύ χωρών και ομάδων εντός των πληθυσμών προκαλούν επικίνδυνες ανισορροπίες για το μέλλον.
Η ένταση των νέων διεργασιών που συντελούνται, εξαιτίας της συνδυαστικής εμφάνισης τους, θέτει πρωτόγνωρες προκλήσεις για τις χώρες, τους διεθνείς οργανισμούς και τα μοντέλα παγκόσμιας διακυβέρνησης. Μια κρίσιμη συνιστώσα είναι η διεθνοποίηση των αγορών εργασίας λόγω των συστημάτων τεχνολογικής συνδεσιμότητας. Οι συνέπειες είναι πολύπλευρες.
Αναδύεται ένας πραγματικά συνδεδεμένος κόσμος στον οποίο επιχειρήσεις και εργαζόμενοι καλούνται να επανασχεδιάσουν την αποστολή τους. Το ψηφιακό εμπόριο και η γεωγραφικά διεσπαρμένη οικονομία της πλατφόρμας εξαπλώνονται ταχέως δημιουργώντας αυξημένη ζήτηση για εξ αποστάσεως εργασία. Νέες τάσεις κινητικότητας του εργατικού δυναμικού αναπτύσσονται με κατηγορίες εργαζομένων να λειτουργούν πέρα από γεωγραφικά ή κλαδικά σύνορα, αλλάζοντας συχνά επαγγέλματα αλλά και εργασιακούς ρόλους.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται μέχρι στιγμής να διαμορφώσουν στρατηγικές διαχείρισης ταλέντων, αξιοποιώντας το πολυσύνθετο ανθρώπινο δυναμικό και προσελκύοντας νέα ταλέντα από πολλαπλές χώρες και πηγές. Ταυτόχρονα, τα κράτη, σε όλα τα σημεία του πλανήτη, αντιμετωπίζουν σε διαφορετικό βαθμό κρίσιμες και θεμελιώδεις αδυναμίες να διαμορφώσουν αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στα συστήματα απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας ώστε η οικονομία και κοινωνία να επωφεληθούν από την προωθητική δυναμική των νέων διεργασιών.
Επιπλέον, το υφιστάμενο πλαίσιο παγκόσμιας διακυβέρνησης της εργασίας, όπως αυτό ασκείται από τους διεθνείς οργανισμούς σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, εμφανίζεται δύσκαμπτο να προτάξει έναν ενιαίο διεθνές πλαίσιο για την ρύθμιση των νέων μορφών απασχόλησης που εκτείνονται διασυνοριακά μέσα από την δραστηριότητα των νέων ψηφιακών «μέγα-πλατφόρμων» και συνεχώς διευρύνονται λόγω των αυξητικών τάσεων που σημειώνονται στο διεθνές εμπόριο υπηρεσιών.
Οι μεγάλες λύσεις και τομές που απαιτούν οι νέες συνθήκες δεν έχουν ακόμα ξεδιπλωθεί. Η μετάβαση στην νέα εποχή για να αποβεί αμοιβαία επωφελής για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους απαιτεί πρωτοποριακά εργαλεία πρόβλεψης και ανάλυσης των νέων δεδομένων, καθώς και σύγχρονες δομές με εγχώρια δράση και διεθνή εμβέλεια.
Το Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας, που ιδρύει το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ανταποκρίνεται ακριβώς σε αυτή την ανάγκη. Εν μέσω εξελίξεων, και σε μια κομβική στιγμή για τη παγκόσμια συζήτηση αναφορικά με τη νέα εργασιακή πραγματικότητα, το Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας φιλοδοξεί να συμβάλλει στην κατανόηση των μεγάλων προκλήσεων που επαναπροσδιορίζουν εκ θεμελίων τον κόσμο της εργασίας στην Ελλάδα και σε παγκόσμια κλίμακα, μετατρέποντας τα διδάγματα της διεθνής εμπειρίας σε νέα επικοδομήματα και αλλαγές για την χώρα μας.
Στον πυρήνα της ταυτότητας του Κέντρου είναι ο συνδυασμός της συστημικής ανάλυσης και καινοτομίας, ο οποίος προωθείται από τους μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς ως βέλτιστο εργαλείο για να καταστεί δυνατή η ανθεκτικότητα του κόσμου της εργασίας μέσα σε ένα περιβάλλον υψηλής πολυπλοκότητας. Στην βάση της λειτουργίας του Κέντρου είναι επίσης η υλοποίηση δράσεων μέσα από συμπράξεις με φορείς του δημόσιου, ιδιωτικού και τρίτου τομέα που στοχεύουν στην προώθηση συνεργατικών μοντέλων διακυβέρνησης των αλλαγών που συντελούνται, ώστε όλες οι δυνάμεις της κοινωνίας και της οικονομίας, συναθροιστικά, να έχουν την δυνατότητα και τα εφόδια να αξιοποιήσουν τις σημαντικές ευκαιρίες που προσφέρει το μέλλον που έρχεται.
Στο πλαίσιο αυτό, το Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας εγκαινιάζει την λειτουργία του με την συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Μεταβαλλόμενο Παγκόσμιο Περιβάλλον και οι Προοπτικές της Ελλάδας να Ηγηθεί της Ανάκαμψης στην Μετα-Πανδημική Εποχή» με κεντρικό ομιλητή τον κ. Stephan Mergenthaler, Επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατηγικής Ευφυΐας (Strategic Intelligence) και Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ - World Economic Forum. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στις μελλοντικές τάσεις που αναδιαμορφώνουν το διεθνές περιβάλλον.
Θα ακολουθήσει η ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας για τις Ψηφιακές Δεξιότητες, η οποία μέσα από μια σειρά συναντήσεων με τις εταιρείες μέλη του Φόρουμ θα σχεδιάσει προτάσεις και θα προκαλέσει συνέργειες και στοχευμένες δράσεις με στόχο τη μείωση του ψηφιακού χάσματος.
Αυτές οι δύο δράσεις ορίζουν και την στρατηγική στόχευση του Κέντρου η οποία είναι η επεξεργασία καινοτόμων προτάσεων για επιχειρήσεις, εργαζόμενους και διαμορφωτές πολιτικής, η όσμωση με εμβληματικές πρωτοβουλίες σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, καθώς και οι δημόσιες παρεμβάσεις γύρω από τα μείζονα ζητήματα που αναδιαμορφώσουν τον καμβά των εξελίξεων σε βάθος χρόνου.
Γιαννης Θωμάτος, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, Επικεφαλής Προγραμμάτων και Στρατηγικών Πρωτοβουλιών, Οικονομικό Φόρουμ Δελφών
Μαρίλη Μέξη, Δρ., Επιστημονική διευθύντρια, Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας - Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, Σύμβουλος για την ψηφιακή εργασία και τις πολιτικές απασχόλησης, Διεθνής Οργάνωση Εργασίας ΟΗΕ, Ανώτερη Εταίρος Graduate Institute of International & Development Studies – Geneva.